Kayaçların her çeşit şartlar altında fiziksel, kimyasal ve biyolojik ayrışma sonucu bozuşması ve dağılması, daha sonra oldukları yerde veya değişik yollarla taşınarak belirli yerlerde çökelmesi sonucu oluşan kayaçlardır Bugün yerkabuğunun yaklaşık % 75’ini örten kayaçlar tortul kayaçlardan meydana gelmiştir.Tortul kayaçlar çeşitli dış etmen ve süreçler (akarsu, rüzgar v.b) tarafından koparılan veya aşındırılan enkaz ve tabakaların, taşınıp tortulanma ortamlarında biriktirilmesi sonucu bu kayaçlar meydana gelir. Genelde bu tortulanma alanları göller, denizler ve okyanuslar ile kapalı havzalardır. Tortulanma olayına genel olarak sedimantasyon adını verilir. Bundan dolayı tortul kayaçlara sedimanter kayaçlar adı da verilmektedir. Taşınan materyaller birikim ortamlarında kat kat tabakalar oluştururlar. O halde tortul kayaçların en önemli özelliği tabakalı olmalarıdır. Çünkü birikme esnasında malzemeler birbiri üzerine istiflenerek tabakalaşırlar.
Sedimanter kayaçlar:
Genellikle tabakalıdırlar
Fosil içerirler
Tortul taşların bir diğer özelliği ise içlerinde fosil bulundurmalarıdır. Bu fosiller yardımıyla tortul taşların yaşı belirlenebilir. İstiflenen malzeme altta kalan malzeme üzerine basınç uyguladığından altta kalan tabaka sert ve yoğun olur. Tortulların basınç altında kalarak ve burada çimentolaşarak sıkışması olayına diyajenez denir.Örneğin üst üste gelen kil tabakaları basınç altında sıkışarak şist denilen kayacı meydana getirir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder